Yıllardır abluka altında olan Gazze’nin geleceği için Riyad-İsrail-ABD ittifakı yeniden sahnede. Beyaz Saray’ın Kudüs hamlesiyle başlattığı Ortadoğu’nun şekillendirilmesi adımının ikinci ayağı da Gazze için atıldı. Suudi destekli Mısır’ın arabuluculuğuyla yapılan Tel Aviv-Hamas görüşmelerinin ayrıntıları sızdı: Gazze’nin yönetimi Mısır kontrolünde El-Fetih’e verilecek. Sina’da yeni bir liman yapılacak.
Ortadoğu’nun en büyük yaralarından biri haline gelen Gazze ile ilgili büyük bir adım atılıyor. ABD’nin Büyükelçiliğini taşıdığı işgal altındaki Kudüs’ün ardından Mısır ve Suudi müttefikleriyle birlikte Gazze’de de şekillendirme çalışmaları başlatıldı. Kahire’nin arabulucu rolü üstlendiği ‘ateşkes’ anlaşmasında Hamas ve Tel Aviv masaya oturdu. Yapılan gizli görüşmelerin içerikleri İsrail ve Suudi kaynaklı medyalardan servis edildi. Filistin’in iki büyük siyasi ayağından Hamas’ın 12 yıldır süren ablukayı sonlandıracak bir anlaşma için masaya oturduğu Tel Aviv yönetimiyle ilgili görüşmenin maddeleri ortaya çıktı. İsrail medya organı Hadashot’ın Suudi kaynaklı Şarkul Avsat’ın haberine göre, Tarafların anlaşmaya varması halinde ilk olarak abluka altındaki Gazze Şeridi’nin Mısır’a açılan sınır kapısı Refah’ın kalıcı olarak açılması ve İsrail’den Gazze’ye ticari malların ithalat ve ihracatının yapıldığı Kerm Ebu Salim Sınır Kapısı’ndaki İsrail ablukasının hafifletilmesi sağlanacak. Muhtemel anlaşmanın ikinci adımında ise Filistinli gruplar Hamas ile Fetih arasında varılacak anlaşmanın ardından Filistin yönetiminin Mısır’ın himayesinde Gazze’de kontrolü ele alması hedefleniyor. Anlaşmadaki bu maddenin Hamas ile Fetih arasındaki çekişme nedeniyle nasıl hayata geçirileceği ise merak konusu. Eğer ki bu adım başarılırsa Filistin yönetimi Mart 2017’den bu yana Gazze’deki kamu çalışanlarının dondurduğu maaşlarını yeniden ödemeye başlayacak ve Gazze’de 6 ay içerisinde seçim yapılacak. Hayata geçirilmesi için görüşmelerin devam ettiği anlaşmada ayrıca Mısır’ın Sina Yarımadası’nda Gazze’nin de kullanabileceği bir liman inşa edilecek. Anlaşmanın imzalanmasının ardından Hamas’ın Gazze sınırından İsrail tarafına gönderilen yanan uçurtma ve balonları engellemek için gerekli adımları atması isteniyor. Hamas Milli İlişkiler Daire Başkanı ve Siyasi Büro Üyesi Husam Bedran, görüşme öncesi İsrail’le bir anlaşma ihtimaline dair yaptığı açıklamada, “Gazze ablukasını kaldırmak için önümüzde büyük bir fırsat var” diye konuşmuştu. Toplantı öncesi kısa bir açıklama yapan Bedran, 2006’dan beri devam eden Gazze ablukasının kaldırılması için önlerinde büyük bir fırsat bulunduğunu belirterek, İsrail ile muhtemel anlaşmanın diğer Filistinli grupların onayı olmadan tek başına Hamas tarafından yapılamayacağını söyledi. ABD Başkanı Donald Trump’ın önümüzdeki günlerde açıklaması beklenen “Yüzyılın Anlaşması”na da değinen Bedran, bunu kesinlikle kabul etmeyeceklerini vurguladı. Bedran, “Batı Şeria olmaksızın tek başına Gazze’de bir Filistin devletinin kurulmasını asla kabul etmeyiz. Aynı şekilde Gazze olmaksızın Batı Şeria’da da tek başına bir Filistin devletine rıza göstermeyiz” ifadelerini kullandı.
YA ANLAŞMA OLACAK YA DA SAVAŞ ÇIKACAK
Öte yandan muhtemel anlaşmayı görüşmek üzere toplanan İsrail güvenlik kabilesinden de “Ya anlaşma olacak ya da savaş çıkacak” sesi yükseldi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğinde yapılan görüşmeye, İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman ve bazı bakanların yanı sıra Genelkurmay Başkanı Gadi Eizenkot katıldı. Görüşmenin ardından yapılan yazılı açıklamada, Eizenkot’un kabine üyelerini abluka altında tutulan Gazze Şeridi’ndeki son duruma ilişkin bilgilendirdiği belirtilirken, toplantıda bir karara varılıp varılmadığına ilişkin herhangi bir bilgi verilmedi. İsrail basınında yer alan haberlerde, yaklaşık 4 saat süren görüşmede Başkaban Netanyahu’nun toplantıya katılan bakanlara Hamas’ın elinde tuttuğu iddia edilen 2 İsrail askeri ile 2 sivili teslim etmeyi kabul etmemesi halinde kalıcı bir anlaşmanın mümkün olmadığını ifade ettiği yer aldı. Katz, güvenlik kabinesi görüşmesinden kısa bir süre önce Twitter hesabından Gazze’deki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Gazze’deki duruma ilişkin kararda sona yaklaşıldı. Ya anlaşma olacak ya da savaş” ifadelerini kullandı.
