Nuri Pakdil, yıllarca Kudüs'ün özgür olacağı günü bekledi. Kudüs hasretini şiirlerine aktaran Pakdil, katıldığı programlarda sık sık Kudüs'ün özgürlüğünü, Müslümanlar için anlamını ve 'Ben Kudüs'ü kol saati gibi taşıyorum' sözleriyle kendisi için kutsal olan şehrin önemini anlattı. 'Anneler ve Kudüsler' şiiri, onun bu hasretinin simgesi olmuştu.
Türk edebiyatının usta isimlerinden Nuri Pakdil tedavi gördüğü hastanede vefat etti.
85 yaşında Hakk'ın rahmetine kavuşan usta yazar Pakdil, yıllarca Kudüs'ün özgür olacağı günü bekledi. Kudüs hasretini şiirlerine aktaran Pakdil, katıldığı programlarda sık sık Kudüs'ün özgürlüğünü, Müslümanlar için anlamını ve 'Ben Kudüs'ü kol saati gibi taşıyorum' sözleriyle kendisi için kutsal olan şehrin önemini anlattı. Pakdil, Kudüs hasretini 'Anneler ve Kudüsler' şiirinde şöyle ifade eder: Tur Dağını yaşa/Ki bilesin nerde Kudüs/Ben Kudüs'ü kol saati gibi taşıyorum/ Gel/ Anne ol/ Çünkü anne/ Bir çocuktan bir Kudüs yapar.
Pakdil, 'Anneler ve Kudüsler' şiirinde Kudüs'ü şu sözlerle tamamlar:
"Tur Dağını yaşa
Ki bilesin nerde Kudüs
Ben Kudüs’ü kol saatı gibi taşıyorum
Ayarlanmadan Kudüs’e
Boşuna vakit geçirirsin
Buz tutar
Gözün görmez olur
Gel
Anne ol
Çünkü anne
Bir çocuktan bir Kudüs yapar
Adam baba olunca
İçinde bir Kudüs canlanır
Yürü kardeşim
Ayaklarına bir Kudüs gücü gelsin..."
ANKARA'DA KUDÜS İÇİN YAZDI
Yıllardır Ankara'da yaşayan bir türlü orayı sevmeyen Pakdil'in en sevdiği şehirler sırasıyla Mekke, Medine, Kudüs, Şam, İstanbul, Bitlis, Paris'tir.
Usta şair bu sevgisini şu sözlerle ifade eder "Yüreğimizin yarısı Mekke'dir/ Geri kalanı da Medine'dir /Üstünde bir tül gibi Kudüs vardır."
Kudüs'e olan aşkını usta yazar Pakdil, 4'üncü şiir kitabı olan 'Anneler ve Kudüsler' ele aldı. Pakdil'in 4'üncü şiir kitabı olan 'Anneler ve Kudüsler', Edebiyat dergisinde, 1970 - 1984 yılları arasında yayımlanan şiirlerinden oluşuyor. Pakdil şiirleri, anne lirizmi ile Kudüs gerçeği arasında gidip gelen gergin bir yay gibidir. Kah lirik bir geyiktir sözcükler, kah ateş hattındaki savaşçıdır. Kudüs, somut bir mekân olduğu kadar, soyut bir algıdır da. Onun için çoğuldur Kudüs ve anne. Anne Kudüs'tür, Kudüs de anne. Kudüs, Ulu Önder'in Gök Yolculuğu'nun, Miraç'ın mekanıdır. O yüzden Nuri Pakdil düşüncesinin, dolayısıyla Pakdil şiirinin metafizik yolculuğuna kaynaklık eden güçlü bir imgedir. Medeniyet haritasının da temel ve vazgeçilmez ayaklarından biri.
4 YIL ÖNCE İLK KEZ KUDÜS'Ü ZİYARET ETMİŞTİ
Yıllarca Kudüs hasretiyle şiirler yazan Pakdil, 4 yıl önce ilk kez Mescid-i Aksa ve Kudüs'ü ziyaret etmişti. Pakdil, 81 yaşında gittiği Kudüs'te Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılma hayalini gerçekleştirmişti.
Pakdil, Mescid-i Aksa'da cuma namazı öncesinde Kudüs Müftüsü Muhammed Hüseyni ve Aksa imamlarını odalarında ziyaret ederek bir süre sohbet etmişti.
Batı Şeria'nın Nablus kentinde yaptırdığı okulun açılış programı kapsamında Kudüs'ü ziyaret eden Pakdil "Kudüs’ü, Filistin’i çok seviyoruz. Filistinliler bizim ezeli ebedi kardeşlerimizdir" demişti. Pakdil, "Büyük bir heyecanla Kudüs’e ulaşmış bulunuyorum. Filistin topraklarına abdestli olarak ayak bastığımı ifade etmek istiyorum. Mescid-i Aksa’yı ilk gördüğümde yoğun bir heyecan duydum. O heyecanın hala etkisi altındayım" demişti.
"KUDÜS BİZİM NAMUSUMUZDUR"
Türk halkının Filistin meselesini kendi meselesi olarak algıladığının altını çizen Pakdil, şunları kaydetmişti: "Zaten Türk milleti her zaman Filistinlilerin yanında olmuştur. Daha da önemlisi Filistin bir bütün olarak Osmanlı imparatorluğunun parçasıydı. Müsaadenizle Kudüs’ü çok sevmemin sebebini de belirtmek istiyorum. Ezeli ebedi ulu önderimiz Hz. Muhammed’in miraca çıkarken ayak bastığı son yeryüzü parçası Kudüs olduğu için biz burayı çok seviyoruz. Kudüs bizim için çok kutsal bir yerdir. Kudüs sevgisi bizden uzaklaşamaz. Biz de Kudüs’ten uzaklaşamayız. Kudüs bizim namusumuzdur."
1934'te Kahramanmaraş'ta dünyaya gelen Pakdil, ailesinin tavrı nedeniyle eğitim hayatı aralıklarla sürdürdü. Maraş Lisesi'nin ardından İstanbul Hukuk Fakültesini bitiren Pakdil, askerliğini Bitlis'te yaptı.
YEDİ GÜZEL ADAM'IN NURİ AĞABEYİ
Memleketi, ilk gençliğinin geçtiği Kahramanmaraş çeşmeleriyle kaldı Pakdil'in aklında. Bunu, 'Bir Yazarın Notları' eserinde Pakdil, "Büyüdüm, çeşmeler de aktı yanımda. Şimdi bakıyorum, kimi kurumuş, çok az su akıyor kiminden de. Her çeşme bir kent oldu yanı başımda. Nerede bir çeşme görsem, suyu akıyorsa, Maraş'ın manevi görüntüsü süzülmektedir." ifadeleriyle anlattı.
Devlet Planlama Teşkilatında 1967'de göreve başlayan Pakdil, 'Büyük Doğu' ve 'Diriliş' dergileriyle güçlü bağlar kurdu. Diriliş dergisinin yayına ara verdiği ve bir daha basılıp basılmayacağının belli olmadığı dönemde, Türk edebiyatında 'Yedi Güzel Adam' olarak bilinen ekipten Rasim Özdenören, Erdem Bayazıt ve Akif İnan ile 'Edebiyat' dergisini yayınlamaya başladı.
PAKDİL'İN 'SABIR ÜSSÜ': EDEBİYAT DERGİSİ
'Sabır üssü' olarak tanımladığı 'Edebiyat' dergisi, 1969'un Şubat ayından 1984 Aralık'a kadar aylık olarak okuyucuyla buluştu. Pakdil, bu süreçte 1972 yılında Edebiyat Dergisi Yayınları'nı kurdu. Bu yayınların ilk kitabı Pakdil'in 'Batı Notları' oldu. Edebiyat Dergisi Yayınları’ndan, 1972-1984 yılları arasında, on sekizi kendisinin, yirmi yedisi yazar arkadaşlarının olmak üzere kırk beş kitap yayımladı.
'Edebiyat' dergisinin çevresinde çok sayıda yeni şair ve yazar yetişti, dergi ayrıca Orta Doğu'daki edebiyat ile İslamcı düşüncenin gelişiminden Türk edebiyat çevrelerini de haberdar etti.
Dergi, aralıklarla 159 sayı çıkarıldı. Yayına son verdiği 1984 sonunda, derginin elinde olan bütün sayılarını ve Edebiyat Dergisi Yayınları'ndan çıkan bütün kitaplarını dağıtan Pakdil, bunun için Ankara'daki birçok öğrenci yurduna haber verdi.
Pakdil, 1984 yılına kadar 'Biat', 'Batı Notları', 'Bir Yazarın Notları', 'Anneler ve Kudüsler', 'Klas Duruş', 'Edebiyat Kulesi', 'Bağlanma', 'Sükut Suretinde'nin de aralarında olduğu 18 kitap çıkardı.
Bir süre sessizliğe gömülen Pakdil, 28 Şubat 1997'den itibaren Edebiyat Dergisi Yayınları aracılığıyla yeniden kendi kitaplarını yayınlamaya başladı.
6 KİTAPLIK DENEME MACERASI: OTEL GÖREN DEFTERLER
Pakdil 'in 'Otel Gören Defterler' başlıklı 6 kitaptan oluşan deneme serisi 1997'den itibaren okuyucuyla buluştu. Uzun bir dönem otellerde yaşayan Pakdil, bu seride adeta inzivaya çekilmiş bir yazarın tahlillerini, sorgulamalarını ve kendisiyle hesaplaşmalarını kaleme aldı.
"Cüssesi ne olursa olsun her oteli, kapasitesi değişen ruhlar mahşeri" olarak tanımlayan Pakdil, "Evlerde bu mahşerin gölgelerini bile tanıyamazsınız. Otelde yıl birimleriyle kalmak, eğer yeteneğimiz varsa bir fakültede okumaya bedeldir." değerlendirmesini yaptı.
"SENİ SAVUNUYORUM SANA KARŞI..."
Pakdil, hem Orta Doğu hem Batı edebiyatından yaptığı şiir ve düşünce yazısı çevirileriyle farkını ortaya koydu.
"Dostoyevski okumayanlara ehliyet vermemeli" diyerek edebiyata duyduğu saygıyı ortaya koyan Pakdil, 'Bir Yazarın Notları' adlı eserinde belki de tüm amacını "İnsan! Seni savunuyorum; sana karşı!" cümlesiyle özetledi.
Eserlerinde 'emek, emperyalizm, devrim' gibi kelimelere de yer veren Pakdil, 'antiemperyalist, antikapitalist, antinasyonalist, antisiyonist, antifaşist, en önemlisi de antifiravunist bir bilince sahip olduğunu' belirterek, kendini 'Muhafazakar değil devrimci Müslüman' olarak tanımladı.
İşindeki titiziliğiyle bilinen Pakdil'in, 33 şiirden oluşan 'Sükut Suretinde' kitabındaki 'Edebiyat' başlıklı dizeleri, 191 kez yazdığı dile getirildi. Kitap kapaklarını da kendisi tasarlayan Pakdil'in, bir kitabın kapağını beğenmeyip defalarca değiştirdiği ve bu yüzden matbaada sabahladığı da bilinirdi.
Pakdil, 2013'te "Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü'ne layık görüldü.
