Mineraller, diyabeti önlemeden kalp atışını düzenlemeye hatta kemik gelişimine bulunduğu katkıya insan hayatında kritik öneme sahip.
[Karar]
ÜRÜN DİRİER
Prof. Dr. Metin Özata, sebze ve meyvelerde bulunan mineralleri anlattı.
İNSÜLİNİ DÜZENLİYOR
Krom: İnsülin hormonunun iyi çalışmasını ve bu sayede kan şekerinin düzenlenmesini sağlar. Pirinç, üzüm, sarımsak, yulaf ve mısır yağında bulunur. Krom kullanan şeker hastalarında kan şekerinde oynamalar oluştuğundan, doktorunuza haber vermeden kullanmamanız gerekir.
SOYA ÜRÜNLERİNİ YEMEYİN
İyot: Tiroid hormonlarının yapılımda kullanılır ve eksikliğinde guatr denen, tiroit bezinde büyüme oluşur. İyot yetmezliği olan çocuklarda zeka geriliği, kadınlarda ise düşük doğum riski olur. Türkiye'de orta derece bir iyot yetmezliği vardır. Bu nedenle guatr'ı önlemek için 1999 yılından beri tüm tuzlar iyotlanıyor. Ancak tiroit hastalığı olanların iyotlu tuz yememesi gerekir.
Deniz ürünleri iyot bakımından zengindir. Soya ürünleri, iyot yetmezliği durumunda guatra yol açabilir. Türkiye iyot yetmezliği olan bir ülke olduğu için, soya ürünlerinin tüketilmemesi gerekir.
ÇOK TUZLU YEMEYİN
Kalsiyum: İnsan vücudunda en bol bulunan mineraldir. Kemik ve dişlerin oluşumuna, kalp atışının düzenlenmesine ve kanın pıhtılaşmasına yardım eder. Kas gücü ve sinir iletimi için kritik öneme sahip olan kalsiyum süt, yoğurt, peyniir, kuru incir, sardalye, maydanoz ve bademde bolca bulunur. Kronik böbrek yetmezliği, magnezyum ve D vitamini yetersizliği ile çölyak hastalığı kalsiyum düşüklüğüne yol açar. Kalsiyumu düşüren önemli faktörlerden biri de çok tuzlu yemek yemektir.
Aşırı et ve balık yemek de vücuttaki kalsiyumunun idrarla atılmasına sebep olur. Kalsiyum düşüklüğünün belirtileri ise şöyle: Kol ve bacaklarda kramp, eklem ağrıları, tırnaklarda kırılma, depresyon ve kolesterolde artış. Kalsiyum çok düşerse, epilepsi şeklinde bayılma ve kasılma, yüzde uyuşma ve nefes darlığı görülebilir.
KANSIZLIK SEBEBİ
Demir: Kan yapımı için önemli. Demir eksikliği dünyanın en sık görülen beslenme problemi. Dünya nüfusunun yüzde 30'unda demir eksikliğine bağşı kansızlık görülür. Demir en çok kırmızı ette bulunur. Kuzu ciğeri, kuru kayısı, kurufasulye, kuru üzüm ve ıspanakta da vardır. Kolesterol korkusu nedeniyle kırmızı et yemeyenlerde sıklıkla demir eksikliği ve kansızlık oluşur.
GECE KÖRLÜĞÜNE BİLE YOL AÇAR
Çinko: Hücreyi oksitleyici radikallerden korur. DNA'nın iyi çalışmasını sağlar. Gebelik, büyüme ve gelişme dönemlerinde etkili. Arpa, peynir, sığır eti, kuzu eti, süt ürünleri, ceviz, badem ve karaciğerde bulunur. Çinko eksikliğinde büyümede gecikme, seksüel gelişim bozukluğu, saç dökülmesi, iştah kaybı, gece körlüğü ve cilt hastalıkları görülür. Boyu uzamayan çocuklara günde 5-7 mg çinko ilavesi gerekli. Sperm sayısı az erkeklerde, gebe ve emziren kadınlarda da takviye gerekir.
KEMİK ERİMESİNİN NEDENİ FOSFOR
Kemik gelişimi için önemli olan fosfor, yağsız süt, et, yoğurt, ciğer, tavuk, ton balığı ve yumurtada bolca bulunur. Kemik erimesi olan kadınların çoğunun yeteri kadar fosfor almadıkları saptanmıştır. Aşırı antiasit ilaç kullanımı, damardan beslenme, ağır metallere maruz kalma, kortizon kullanımı be büyüme faktörlü ilaçların kullanımı fosfor eksikliğine yol açabilir.
TIP2 DİYABETİ ENGELLER
Magnezyum: Kemik, sinir dokusu ve kasların çalışmasını ve kalp atımını düzenler. Bağışıklığı destekler. Ispanak gibi yeşil sebzeler, kurubaklagiller, kuruyemişler, tam tahıllar, biftek, patates, hurma, kereviz, marul, domates ve portakalda bolca bulunur. Yeteri kadar magnezyumdan zengin beslenmek Tip2 diyabete engel olur. Magnezyum eksikliği olan şeker hastalarında koroner kalp hastalığı riski artar. Magnezyum seviyesi düşük olanlarda migren ağrıları, Alzheimer, inme, kalp hastalıkları daha sık görülür. Devamlı ishal olanlar, antibiyotik kullananlar ve fazla alkol alanlarda magnezyum eksikliği görülür.
