Seçimin muhasebesi veya elveda parlamenter sistem
Seçim mağlubiyetinin ardından sadece Sayın Kemal Kılıçdaroğlu ve diğer parti yetkilileri değil, bu konuda görüş ve öneri oluşturmuş ben dâhil herkesin kendi öz muhasebesini yapması doğru olur.
Kendi adıma başlıyorum.
Ben Ak Parti muhalifi ya da Millet İttifakı taraftarı değilim.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini devamlı eleştiriyor ve “Parlamenter Sistem”i yani “Erkler Ayrılığı”nı savunuyordum. Bu parlamenter sistem ve erkler ayrılığı kavramlarını gündeme taşıyan “Millet İttifakı” oluşumunu, benim fikirlerimi savunuyor diye ilk günden itibaren alenen takdir ettim ve yazılarımla savundum.
1)19 Nisan 2022’de “Altılı masa değil altmışaltılı masa” başlıklı bir yazı yazmış ve bu ittifaka teveccüh olacağını ima etmişim.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/altili-degil-altmisaltili-masa-1592785
2) 21 Nisan 2022 tarihinde, Peki, “seçimi kazanacak ve Altılı Masayla uyum içinde çalışacak kişi kim olabilir diye sormuş ve cevap vermişim: Altılı Masadaki partilerin henüz ikna edemedikleri “küskün ve mütereddit” Ak Parti seçmeninden oy alabilecek kişiler.”
3) Altılı Masa kendine tek bir soru sormalı: Biz kime yaradığına bakmaksızın ilelebet payidar olacak bir Anayasa mı yapmak istiyoruz yoksa Ak Partililerden hesap soracak bir gücü mü ele geçirmek istiyoruz?
Eğer “kurucu meclisi belirleme seçimleri” bir intikam, cezalandırma ve hesap sorma söylemine dönüşürse, korkarım ki, tehditkâr söylemler ters tepebilir.”
Sonra da Altılı Masa Cumhurbaşkanı adayının Sayın Abdullah Gül olmasını önermiştim, iki köşe yazısında.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/abdullah-gul-hdp-ve-muzakere-toplumu-1592847
4) Geçmişte AK Parti’ye oy vermiş fakat bugün parlamenter sistemi tercih etmesine rağmen, siyaseten karar vermekte zorlanan seçmenlerin, “Sayın Gül’den bir önderlik bekledikleri”ni yazmış ve hızımı alamayarak, “Sayın Abdullah Gül liderliğinde, Gelecek ve Deva Partilerinin birleşmesi gerektiğini” yazmışım.
5) “Bir “Kurucu İktidar” gibi çalışacak olan “Altılı Masa” ortak bir parti kurma arayışı değildir; kime yaradığına bakılmaksızın, herkesin, bugün ve gelecekte mutlu olacağı, iyi işleyen bir Parlamenter Sistem kurma arzusudur; “iradi ve geçici bir birliktelik”tir.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/iradi-ve-gecici-bir-birliktelik-1592980
6) Bu seçimin iki aşamalı bir seçim olduğunu iddia etmiş ve birinci seçimin sonunda seçilecek Cumhurbaşkanının ve TBMM’nin “kurucu meclis” gibi çalışarak “yeni bir düzen” kurması gerektiğini ve “asgari icraat” yaptıktan sonra ülkeyi, hızla ikinci bir seçime götürmesi gerektiğini dilemişim.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/altili-masanin-secim-stratejileri-1593002
7) Sayın Mansur Yavaş’ın adaylığıyla ilgili bu yazıdan daha kapsamlı bir analiz okuyamadım. Sayın Yavaş’a bu yazıda, dolaylı olarak itiraz etmişim; Sayın Ekrem İmamoğlu’nu, geçici dönemin Cumhurbaşkanı olacak makul bir aday olarak görmediğim için adaylığını da uygun görmemişim.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/mansur-yavas-baskan-turkiye-sampiyon-1593107
8) İktisatçıların geleceği öngörme yeteneği hakkında şüphesi olanlara aşağıdaki iki yazıyı okumasını öneririm.
“Ak Parti hem ekonomiyi enkaza çevirecek hem de seçimi kazanacak”
9) “Kamu yağmasına halkı ortak ederek seçim kazanmak”
10) Ekonomideki bozulmanın, AK Parti’ye seçim kaybettireceğinden emin olanları “Ceketimi koysam seçilir” yazısıyla uyarmışım ve yine en iyi adayın Sayın Abdullah Gül olduğunu ima etmişim.
“Millet İttifakının umut bağladığı kötü ekonomi yönetimi, yüksek enflasyon ve ekonomik kriz söylemleri sanıldığı kadar halkın siyasi tercihlerini keskin bir şekilde değiştirmeyebilir ve galiba değiştirmeyecek.”
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/ceketimi-assam-secilir-1594516
11) Sayın Etyen Mahçupyan’ın analiz yeteneğindeki “ihtişam”, çoğu kez yanlış veya ispatı imkânsız çıkarımlarla son bulur; bana sorarsanız, Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun aday olmasını Sayın Mahçupyan’ın Karar TV’deki röportajı tetikledi.
Matematiği de yardıma çağırarak Sayın Mahçupyan’ı “Ya Kılıçdaroğlu aday olur ya da masa dağılacak” yazısıyla yanlışlamaya çalışmışım.
12) Parlamenter Sistem’in kurulabilmesiyle ilgili bir fırsatın heba olmasından korkuyormuşum: “Henüz kazanılmamış bir savaşın ganimeti olan cumhurbaşkanlığı makamını, kimin alacağıyla ilgili, adeta bir ön savaş yaşanıyor.”
Bu konuda yazdığım yazıları, adeta tek bir yazıda toplulaştırmışım: “Cumhurbaşkanlığı Tacı”
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/cumhurbaskanligi-taci-1595082
13) CHP’lilere, bir CHP’linin seçimi kazanamayacağına dair verileri ve tarihe dayalı olguları sunup ikna etmeye çalışmışım: “Bu defa çok farklı”
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/bu-defa-cok-farkli-1595106
14) Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun aday olmaması için bir yazı daha yazmışım.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/kilicdaroglunun-adayligi-1595286
15) İşlerin sarpa saracağını anlamış ve imkânsız gibi görünen önerilerde bulunmuşum: “….bunun için, “altı partiye de mensup olmayan” bir şahsiyetin cumhurbaşkanı adayı gösterilmesini öneriyorum.
Önerimin ikinci boyutu da, CHP’nin olumsuz imajını örtmek için: Bütün partiler geçici olarak birleşmeli ve seçime tek bir parti olarak gidilmelidir.”
1 Şubat 2023 tarihindeki bu son yazıdan birinci tur seçimlerin sonucu açıklanıncaya kadar susmuşum. Bu esnada Sayın Kılıçdaroğlu’nun adaylığı süreci yaşandı ve 14 Mayıs seçimleri yapıldı.
Çünkü ulaşabildiğim bütün verileri, kendimce titiz bir analize tabi tutuyor ve arkadaşlarıma attığım mesajlarda Sayın Erdoğan’ın dört puan ileride olduğunu yazıyordum fakat Ak Partili arkadaşlarım bile benim tahminlerime inanmıyordu.
Birinci tur seçimlerinin ardından Cumhur İttifakı TBMM’de, kesin üstünlüğü yakalayınca “erkler ayrılığı” için fırsat çıktığını değerlendirdim.
Ben John Rawls’ın adalet teorisinden etkilenmiş bir insanım. Tanrı’nın bir hikmeti olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde bile güçler ayrılığı imkânı oluşmuştu.
Meclis çoğunluğu “Cumhur İttifakı”nda ve Cumhurbaşkanlığı Millet İttifakında olursa, bundan sonra “her iş ve işlemin uzlaşmayla ifa edileceği” umuduyla, art arda Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nu apaçık bir şekilde destekleyen, dört köşe yazısı yazdım.
16) Kredi sebep enflasyon sonuçtur.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/kredi-sebep-enflasyon-sonuctur-1596492
17) Kemal Kılıçdaroğlu’na oy vermek caizdir.
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/kemal-kilicdarogluna-oy-vermek-caizdir-1596507
18) Kemal Kılıçdaroğlu niçin seçilmelidir
https://www.karar.com/yazarlar/mehmet-ali-vercin/kemal-kilicdaroglu-nicin-secilmelidir-1596519
19) Ben CHP’li değilim fakat Kemal Kılıçdaroğlu sçilmeli
Doğrusu altı yazı fakat Sayın Ümit Özdağ’la ittifak yapılıp yabancı düşmanı bir video yayınlanınca yazıları kestim çünkü hayal kırıklığına uğramıştım.
Hayal kırıklığına uğrayanlar kızgın olur. 26 Mayıs’ta bu defa Kemal Kılıçdaroğlu kampanyasının aleyhine tweetler attım: “Mussolini’nin kara gömleklileri dirilse ve Türkiye’de bir parti kursa; sonra da kapkara bir seçim propagandası yapmak isteseler; çekecekleri film ve verecekleri mesaj her halde bu mesajların benzeri olurdu.”
“Millet İttifakının ekonomiyle ilgili her türlü tutarsız mesajını, “seçim atmosferinde olur böyle şeyler” diyerek görmezden geldim.”
“Rasyonel analizlerimin gereğini yapmak ile duygusal bir insan olmanın gereği arasında bocalıyorum. Çünkü bu arada, seçimlerde, aleyhine olacağını bile bile Başkan Erdoğan’ın “göçmen dostu” asil ve adil mesajı geldi.”
“Borsacıların tabiriyle KEMAL KILIÇDAROĞLU için “oy ver” tavsiyemi “çekimser” seviyesine düşürdüm. BAŞKAN ERDOĞAN’a “oy verme” tavsiyemi de “çekimser” seviyesine yükselttim. Bakalım sandık başında ne yapacağım?”
Benim için, hayati tehlike içeren şartlardan dolayı zorda kalmış ve hiç tanımadığı başkalarına sığınmış yabancılara yönelik bakış açısı, her zaman bir turnusol kâğıdı işlevi görür.
SONUÇ
Sadece Kemal Kılıçdaroğlu’nun değil, seçimle ilgili herkesin kendi iç muhasebesini yapıp özeleştiri yapması adaletli olur.
Seçimden sonra Sayın Kılıçdaroğlu’nu eleştiren tek bir cümle yazı yazdım: “Sayın Kemal Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanlığı makamını bir ganimet olarak gördü ve nefsine hâkim olamayarak bu ganimete bizzat kendisi ulaşmak istedi.”
Millet İttifakını destekleyen veya tavsiye içeren yirmiyi aşan sayıda köşe yazısı yazmışım.
Eğer bugün, tekrar bir yıl öncesine dönülme imkânı olsa, “yazacağım yazılar, yine bu yazdığım yazılar olacaktır.”
Analizlerim doğru ve tavsiyelerim isabetli olmuştur.
Eğer Altılı Masa başkalarını değil de sadece beni danışman olarak atasaydı ve tavsiyelerimi dinleseydi seçimin galibi olabilirdi. (2028’de hatırlanmak dileğiyle )
Seçim sonrası savrulmalar CHP’yi özgürlükçü sol bir partiye dönüştürebilir mi, bilinmez fakat CHP dönüşmeden Türkiye demokratikleşemez.
Merkezde yer alan Demokrat, Adalet, Anavatan partilerinden kopan sadece iki tarihi ve sosyolojik gerçekliği olan parti varlığını sürdürebildi. İslamcı MSP (Artık Ak Parti) ve Milliyetçiler (MHP).
“Merkez partilerden koparak merkezdeki ana kitleyi kendilerinin temsil ettiği” iddiasındaki partilerin, nihai akıbetleri hep “tarihileşmek” olmuştur.
Millet İttifakının diğer bileşenleri, artık, güzün savrulan yapraklar gibi…
Elveda parlamenter sistem, elveda erkler ayrılığı; şimdilik.
